Lesnotas volgens weke en kwartaal - Senior Seconder 2

Blaai deur onderwerpe vir Senior Sekondêr 2 1ste, 2de en 3de Kwartaal, Alle Weke, Alle Vakke

  1. Tuis
  2. Lesnotas volgens weke en kwartaal
  3. Senior Sekondêr 2

Datum: 27 Februarie - 17 Maart 2023

Klas: SSS 2

Kwartaal: 2de Kwartaal

Week: 8-10

Vak: Landbouwetenskap

Onderwerp: Siektes van gewasse

Tydsduur: 45 minute

Onderrighulpmiddel: 'n Grafiek

Naslaanboek: 1. Essensiële Landbouwetenskap vir Senior Sekondêre Skole deur OA Iwena (bladsy 237-240)

  1. Omvattende Sertifikaat Landbouwetenskap vir Senior Sekondêre Skole deur LA Are et al (bladsy 330-340)

Gedragsdoelwitte: Aan die einde van hierdie onderwerp behoort studente in staat te wees om

  1. Definieer Siekte en noem die oorsake daarvan
  2. Noem sommige gewas siektes, hul oorsaaklike organisme, metode van oordrag, simptome en voorkoming
  3. Bespreek die beheer van siektes

Voorlegging

Stap 1: Onderwyser hersien laaste onderwerpe

Stap 2: Onderwyser stel nuwe onderwerp bekend en verduidelik

Stap 3: Onderwyser dikteer noot

Stap 4: Onderwyser evalueer studente

Stap 5: Onderwyser merk studente se notas en gee opdragte

Vorige kennis: Studente is onderrig in Weiding en voergewasse

Inhoud

BETEKENIS VAN SIEKTE

'n Plantsiekte kan gedefinieer word as 'n afwyking of afwyking van die plant van die normale gesondheidstoestand, wat merkbare simptome of uiterlike sigbare tekens vertoon.

Oorsake van siektes

Siektes word deur die volgende middels veroorsaak:

(i) Virusse (ii) Bakterieë (iii) Swamme (iv) Aalwurm (v) Voedingstoftekort

GESElecteerde SIEKTES VAN GEWASSE

Naam van die siekte

Oorsaaklike organisme

Metode van oordrag

Simptome en ekonomiese belangrikheid

Voorkomings- en beheermaatreëls

Mieliesnoot

Swam (ustilago maydis)

Luggedraagde swamspore wat op vrugte neergelê word

i. Verminderde opbrengs

ii. Galle op ore, blare en tarsels wat later swart word

i. Vernietig siek plant.

ii. Gebruik weerstandbiedende variëteite

iii. Saadbehandeling.

Ryssiekte

Swam (piricularia oryzae)

Lugbeenspore op blare

i. Klein longitudinale rooi kolle op blare wat draai

i. Gebruik skoon sade

ii. Vermy swaar gebruik van stikstof kunsmis

iii. Gebruik weerstandbiedende variëteite

Mielieroes

Swam (puccinia polysora)

Luggedraagde spore wat op blare neergelê word

i. Rooi kolle op blare

ii. Verminderde opbrengs

iii. Dood van die gewas

i. Vroeë plant

ii. Wisselbou

iii. Gebruik weerstandbiedende variëteite

Cercopora 'n blaarvlek van cowpea

Swam

Deur wild

i. Rooibruin kolle op blare

ii. Letsels op blare

iii. Chlorose

iv. Laat val of val van blare

i. Spuit met swamdoders

ii. Wisselbou

iii. Plantbestande variëteite

Rosette siekte van grondbone

Virus

Deur insek (luis) deur te steek en te suig.

i. Geel blare met mosaïek vlekke.

ii. Vertraagde plant met gekrulde blare.

iii. Verwelking en dood van plant

iv. Verkorting van die internodes

i. Vroeë plant

ii. Wisselbou

iii. Gebruik insekdoders

iv. Ontwortel en verbrand besmette plante

v. Gebruik weerstandbiedende variëteit.

Cassava Mosaïek

Virus

i. Deur deurdringende en suigende insek (witvlieg) ( Bemisia nigerensis)

ii. Besmette plant sny

i. Gevlekte blare

ii. Mosaïekpatroon op blare

iii. Stam/blaar vervorming

iv. Vertraagde plant

v. Verlaging in opbrengs

i. Gebruik weerstandbiedende variëteite

ii. Ontwortel en verbrand besmette plant

iii. Spuit met insekdoders om vektor dood te maak

iv. Gebruik siektevrye stamsny

v. Plaassanitasie.

Blaarroes van maniok

Bakterium xanthomonas manihotis

i. Besmette sny

ii. Reën wat spat

iii. Insekte

iv. Gereedskap

i. Verbranding van blare

ii. Verwelking van plant

iii. Val van blare af

iv. Verminderde opbrengs

v. Kanker van stam

vi. Afsterf van stam

i. Gebruik weerstandbiedende variëteite

ii. Gebruik siektevrye sny

iii. Vroeë plant

iv. Oefen wisselbou

Kakao swart peul siekte

Swam phytophthora palmivora

i. Reën spat

ii. Insekte

i. Bruin kolle op peul

ii. Verrotting van peule.

iii. Die hele peul word swart

iv. Lae opbrengs

i. Verwyder en vernietig besmette peule.

ii. Gereelde onkruid

iii. Spuit met swamdoders bv Bordeaux mengsel.

iv. Vermy oorbevolking van kakaoplant.

Koffieblaarroes

Swam

i. Deur die wind

ii. Deur reën spat

i. Geel of bruin vlek op blare

ii. Oranje poeieragtige massa op die blaar

iii. Vermindering in opbrengs

iv. Afval van blare

i. Plant sade van gesonde plante.

ii. Gebruik weerstandbiedende variëteite

iii. Spuit met koperswamdoders

Swart arm (bakteriese roes van katoen)

Bakterium

i. Deur blare

ii. Stingels naby die grond

i. Hoekige kolle op blare

ii. Bolle vrot

iii. Afskeidings van aangetaste blare

iv. Vertraagde groei en dood van plant

i. Saadbedekking

ii. Ontwortel en verbrand besmette plante

iii. Gebruik weerstandbiedende variëteite

iv. Wisselbou

Wortelknoop van tamatie/okro Demp siekte van okra af

Aalwurm

Swam

Aalwurms in grond

Besmette grond

i. Knoop of gal of wortels

ii. Vertraagde groei

iii. Vroeë dood van plant

iv. Vermindering in opbrengs

v. Vertraagde groei

vi. Selle word watergeregistreer

vii. Geleidelike verwelking van plante

viii. Dood van plant

i. Grondsterilisering

ii. Wisselbou

iii. Gebruik weerstandbiedende variëteite

iv. Ontwortel en verbrand besmette plante

v. Spuit met koperswamdoder

vi. Gebruik weerstandbiedende variëteite

vii. Sterilisasie van grond

Ui twister siekte

Swam

i. Besmette grond

ii. Water spat

iii. Besmette gloeilamp.

i. Draai van blare

ii. Grys kolle op blare

iii. Vermindering in opbrengs

iv. Dood van plant

i. Wisselbou

ii. Gebruik weerstandbiedende variëteite

iii. Spuit met swamdoders

iv. Vroeë plant

Stoor produkte vorm

Swam

i. Besmette saad of vrugte

ii. Hoë humiditeit

iii. Deur grond

i. Swart skimmel op sade en vrugte

ii. Skerp reuk

iii. Suur smaak

iv. Verrotting van sade en vrugte in die winkel

i. Behoorlike droging van saad voor berging

ii. Spuit met swamdoders

iii. Handhaaf lae humiditeit in die winkel

iv. Verwyder besmette sade voor berging.

 

ALGEMENE EFFEKTE VAN SIEKTES OP GEWASPRODUKSIE

Siektes veroorsaak baie skade aan die gewas en die gevolge daarvan is soos volg:

  1. Siektes verminder gewoonlik die opbrengs of produktiwiteit van gewasse
  2. Hulle verminder ook die kwaliteit van gewasse
  3. Hulle veroorsaak die misvorming van plante of die hele plante
  4. Hulle kan doodmaak of die dood van 'n hele palnt veroorsaak
  5. Hulle veroorsaak vermindering in die inkomste van die boer
  6. Hulle verhoog die produksiekoste deur die uitgawes wat aangegaan word tydens die beheer daarvan
  7. Dit maak groente en vrugte onaantreklik en onbemarkbaar
  8. Hul aktiwiteite veroorsaak vertraagde groei in gewasplante

Maniere waarop siektes op 'n saaiplaas versprei

Siektes kan op 'n saaiplaas versprei deur enige van die volgende maniere:

  1. Deur reën spat
  2. Deur die gebruik van besmette gereedskap en toerusting
  3. Die gebruik van besmette plantmateriaal
  4. Wind waai patogene na ander gewasse
  5. Deur diere, veral roofdiere tydens voeding
  6. Deur insekvektor
  7. Deur besoekers aan die plaas
  8. Deur onkruide wat patogeen kan huisves
  9. Deur besproeiingswater.

ALGEMENE BEHEER VAN GEWASPLANTSIEKTES

Siektes van gewasplanne kan deur die volgende metodes beheer word:

(1) Kulturele beheer; (2) biologiese beheer: (3) chemiese beheer.

  1. Kultuurbeheer: Dit behels die gebruik van wisselbou, weerstandbiedende variëteite, bewerkingspraktyke, gereelde onkruid, braak, tydlyne van plant, snoei, ontworteling en verbranding van besmette plante, grondbehandeling of sterilisasie, ontworteling of ontworteling van besmette gewasse, instandhouding van plaas higiëne, tydigheid van oes, ens. om siektes te beheer of te voorkom.
  2. Biologiese beheer: Dit behels die gebruik van natuurlike vyande van die siekte om die siekte te verminder of heeltemal uit te skakel
  3. Chemiese beheer: Dit behels die gebruik van chemikalieë soos swamdoders, aalwurmdoders, insekdoders om plante en plantmateriaal af te stof of te spuit ten einde plantsiekte te voorkom of te beheer.

 

Opsomming van Algemene Beheermaatreël van Siektes van Gewasse

  1. Onkruid die plaas gereeld om te verhoed dat die siektepatogene deur onkruid gehuisves word.
  2. Oefen wisselbou
  3. Verwyder en verbrand besmette plante
  4. Plant siektebestande variëteite van gewasse
  5. Gebruik gesonde sade of stamme vir voortplanting
  6. Oefen saadbemesting met plantbeskermingsmiddels soos Fermassan D voor plant
  7. Spuit plantbeskermingsmiddels soos swamdoders en aalwurmdoders
  8. Vroeë plant help die gewasse om die tydperk van siektevoorkoms te ontsnap
  9. Spuit insekdoders om die insekvektore te beheer
  10. Vernietig oesreste na oes om die opbou van siektepatogeen te voorkom of om goeie plaas sanitasie of higiëne toe te pas
  11. Steriliseer grond om grondgedraagde siektes te beheer
  12. Vermy naby plant om die verspreiding van siektes te verminder
  13. Ingevoerde sade en plante moet in kwarantyn geplaas word voordat dit in die land ingevoer word
  14. Tydige oes verminder die tydperk van blootstelling

Evaluering: Hoe kan wisselbou die verspreiding van siektes verminder

Opdrag: noem vyf maniere waarop siektes op saaiboerdery versprei